ชาดก๔๐เรื่องจากอดีตชาติของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าพร้อมหลักฐานอ้างอิงจากพระสูตรและอรรถกถา

ชาดกช่วยนำชีวิตให้ร่มเย็น

ชาดก ๔๐ เรื่อง จากอดีตชาติของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า

พร้อมหลักฐานอ้างอิง จากพระสูตรและอรรถกถา

คัดสรรและเรียบเรียงโดย

ศาสตราจารย์กิตติคุณ อำไพ สุจริตกุล

ขนาด 13.5x21.5 cm

กระดาษถนอมสายตา 319 หน้า (ปกแข็ง เย็บกี่อย่างดี)

............................................

คำนำ

นิทานชาดก เป็นเรื่องราวในอดีตชาติของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า

ที่ได้ทรงถือเอากำเนินชาติต่างๆ ได้ทรงผจญกับเหตุการณ์ทั้งทุกข์

ทั้งสุข ดีบ้าง ชั่วบ้าง เป็นแบบอย่างแก่ผู้ศึกษา เพื่อเรียนรู้ และแก้ไข

ข้อบกพร่องของตนเองนับตั้งแต่ก่อนพุทธกาลสืบมาจนถึงปัจจุบัน

ผู้ศึกษาชาดกจะได้เห็นวิวัฒนาการแห่งการบำเพ็ญคุณงามความดี

ของพระพุทธองค์ ตั้งแต่ยังทรงเป็นพระโพธิสัตว์เวียนว่ายตายเกิด

อยู่ในวัฏสงสารอันยาวนาน จนถึงพระชาติสุดท้าย จึงได้ตรัสรู้เป็น

พระสัมมาสัมพุทธเจ้า

ในสมัยพุทธกาล เมื่อมีเหตุการณ์ เกิดขึ้นกับภิกษุสงฆ์สาวก เช่น

ท้อถอยในการปฏิบัติธรรมด้วยเหตุการณ์ต่างๆ หรือได้ประพฤติผิดพาด

เพราะความไม่เข้าใจโลก ชีวิต ธรรมชาติ ตอดจนมีอุปนิสัยใจคอ

ที่ผิดแผกแตกต่างจากบุคคลทั่วไป พระพุทธองค์จะทรงแสดงความ

เป็นมาของบุคคลนั้นๆ และมูลเหตุในอดีตที่ก่อให้เกิดพฤติกรรมของ

แต่ละคนเหล่านั้นให้รู้ว่าเป็นมาอย่างไร มีความเกี่ยวสัมพันธ์กันกับ

พระองค์อย่างไร และได้ทรงช่วยเหลือแก้ไขให้เขาเหล่านั้นอย่างไร

ทั้งในอดีตชาติกาลโพ้นและปัจจุบันในขณะนั้น

พฤติกรรมของบุคคลเหล่านั้น ในสมัยก่อนพุทธกาลและในสมัยพุทธกาล

แม้จนในปัจจุบันนี้ ก็ยังคงมี  ยังเป็น  และเกิดขึ้นใน

ลักษณะหรือทำนองเดียวกัน เพื่อแต่ต่างกันตามสิ่งแวดล้อมหรือ

สภาวะในขณะนั้นเท่านั้น ส่วนการแก้ไขหรือปรับเปลี่ยนพฤติกรรมตามฃ

พุทธวิธีโดยใช้นิทานชาดกมาช่วยพัฒนาลักษณะนิสัยและบุคลิกภาพ

ยังคงมีประสิทธิภาพเท่าที่ความรู้ความสามารถของผู้สอนจะอำนวย

ข้าพเจ้าจึงนิยมอัญเชิญคาถาพระธรรมบทและชาดกอันทรงคุณค่ายิ่ง

ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้ามาเป็นสื่อวิเศษ ในการสอนและถ่ายทอด

เทคนิคการสอนแก่ครูอาจารย์ทั้งหลาย เพื่อนำไปแก้ไขพัฒนาและ

ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเด็กเสมอมา

ในการคัดสรรและเรียบเรียงชาดกทั้ง ๔๐ เรื่องนี้ ข้าพเจ้าได้ศึกษา

ตรวจสอบจากพระสูตรและอรรถกถาแปลทั้ง ๒ ชุด แล้ว

เรียบเรียงขึ้นใหม่อีกทั้งคุณปฐม พัวพิมล ได้กรุณาวาดภาพประกอบ

ให้อย่างสวยงาม เพื่อความสะดวกและง่ายต่อการนำไปใช้ปรับเปลี่ยน

พฤติกรรมและลักษณะนิสัยของเยาวชนสืบไป

ขอขอบพระคุณทุกท่านที่กรุณาช่วยเหลือให้การวาดคัดสรรและ

เรียบเรียงชาดกทั้ง ๔๐ เรื่องในครั้งนี้ลุล่วงไปด้วยดี ตลอดจน

สำนักพิมพ์ธรรมดาที่ได้จัดพิมพ์เผยแพร่เป็นรูปเล่ม เพื่อประโยชน์

แก่ประชาชนในวงกว้างต่อไป หากมีส่วนใดผิดพลาดหรือบกพร่อง

ขอท่านผู้รู้ได้โปรดเมตตาแจ้งให้ข้าพเจ้าทราบเพื่อแก้ไข

ปรับปรุงต่อไปจักเป็นพระคุณอย่างสูงยิ่ง

ศาสตราจารย์กิตติคุณ อำไพ สุจริตกุล

...................................................

สารบัญ

ขราทิยชาดก

ผู้ล่วงเลยโอวาท (ไม่อยากเรียน)

ติปัลลัตถมิคชาดก

คุณของความว่านอนสอนง่ายและใฝ่ศึกษา

อปัณณกชาดก

คุณค่าของการรู้จักพิจารณา

สกุณาชาดก

นกเจ้าปัญญา

เวฬุกชาดก

โทษของกรเป็นผู้ดื้อดึงว่ายากสอนยาก

มหิฬามุขชาดก

โทษของการคบคนพาล

อารามทูสกชาดก

ความอวดฉลาดลองลิงทำลายสวน

อภิณหชาดก

โทษของการติดเพื่อน

ติตติรชาดก

ความเคารพนอบน้อม

เภริวาทชาดก

โทษของการพื้อดึง และการไม่รู้จักประมาณ

มาลุตชาดก

การถือความเป็นของตนเป็นใหญ่

สุวรรณหังสชาดก

โลภมากลาภหาย

วัณณุปถชาดก

คุณของความเพียรไม่เกียจคร้าน

ราโชวาทชาดก

คุณสมบัติของผู้นำ

เสยยชาดก

คบคนประเสริฐก็ประเสริฐด้วย

จุลลกเศษฐีชาดก

คนฉลาดย่อมตั้งตัวได้

ปัญญจาวุธชาดก

การทำความเพียรของผู้กล้าหาญ

สัจจังกิรชาดก

ไม้ลอยน้ำดีกว่าคนอกตัญญู

อลีนจตตชาดก

กัลญาณมิตร

วัฏฏชาดก

การใช้ความคิดให้เป็นประโยชน์

โภชาชานียชาดก

ม้าสินธพอาชาไนยผู้ประเสริฐ

มโนชชชาดก

คบคนชั่วไม่ได้ความสุขยั่งยืน

เสรีววาณิชชาดก

ปฐมเหตุแห่งการอาฆาตจองเวรพระเทวทัต

ธัมมัทธชชาดก

พูดอย่างหนึ่งทำอย่างหนึ่ง

ปุณณปาติชาดก

ผลของการกล่าวคำเท็จหลอกลวง

สาลิเกทารชาดก

นกแขกเต้าเลี้ยงพ่อแม่

สุวรรณสามชาดก

ความกตัญญูกตเวทีต่อบิดามารดา

ลักขณชาดก

คุณธรรมของผู้นำ

จันทกินรชาดก

ความรักอันมั่นคงของพระนางพิมพา

กัฏฐหาริชาดก

การถือชั้นวรรณะจัด (เกิดเป็นคนต้องรักษาความสัตย์)

นิโครธมิคชาดก

คุณของการเลือคบผู้เป็นที่พึ่งได้

อุจฉังคชาดก

หญิงผู้มีใจกตัญญู รักพี่รักน้อง

มุทุลักขณชาดก

โทษของการไม่สำรวมอินทรีย์

สังขธมนชาดก

โทษของการไม่รู้จักประมาณ

สังขพราหมณ์ชาดก

อานิสงส์ของการถวายรองเท้า

อัสสกชาดก

เพราะไม่รู้ความจริงของสังสารวัฏ

มหากปิชาดก

คุณธรรมของหัวหน้า

กุมมาสปิณฑชาดก

อานิสงส์ของการถวายขนมกุมมาส

มหาสุตโสมหาชาดก

คบกับสัตบุรุษมีแต่ความเจริญไม่เสื่อม

คันธารชาดก

พูดคำมีประโยชน์ เขาโกรธไม่ควรกล่าว