ประวัติสมเด็จพระพุฒาจารย์(โตพฺรหฺมรังสี)-ปกแข็งอย่างดี

ประวัติสมเด็จพระพุฒาจารย์(โตพฺรหฺมรังสี)

ชีวประวัติและคำสอนสมเด็จพระพุมาจารย์

ขนาด 15.1*21.6

ปกแข็ง

จำนวน 352 หน้า

กระดาษปอนด์80 แกรม

.....................................................

ประวัติสมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต พฺรหมรังสี) มีผู้เขียนกันหลายเล่ม

แต่ละเล่มก็มีความที่ไม่ใคร่จะตรงกันนัก เพราะข้อมูลต่างกัน

อีกทั้งระยะเวลาก็ล่วงมาเกือบศตวรรษ

แต่สำหรับฉบับธรรมสภา

ขอยึดบันทึกของมหาอำมาตย์ตรี พระยาทิพโกษา (สอน โลหะนันท์)

เป็นหลัก เพราะท่านได้เรียบเรียงมาจากรูปภาพที่สลักเป็นประวัติสมเด็จพระพุมาจารย์ (โต พฺรหฺมรังสี) ที่ชฃ่างได้เขียน

ไว้ที่ผนังอุโบสถวัดระฆังโฆสิตาราม

และวัดอินทราราม (บางขุนพรหม) ซึ่งเป็นหลักฐานสำคัญอันควรแก่การเชื่อถือเป็นอย่างยิ่งในปัจจุบันนี้

สมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต พฺรหฺมรังสี) ท่านมีชีวิตอยู่นานถึง ๕ แผ่นดิน

ตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ ๑ สมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ถึงรัชกาลที่ ๕ สมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

องค์พระปิยมหาราช แต่เชื่อเสียงเกียรติคุณเกียรติยศ

ของท่านปรากฎเป็นที่เลื่องลือชาในรัชกาลที่ ๔ สมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว จวบจนรัชกาลปัจจุบัน

ในการจัดทำครั้งนี้ ก็เพื่อความปรารถนาให้ท่านสาธุชนรุ่งหลัง ได้มีหนังสือ ชีวประวัติและคำสอน

สมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต พฺรหฺมรังสี) เพื่อเป็นประทีปส่องทางธรรม

ในการจัดพิมพ์หนังสือชุด ชีวประวัติและคำสอนพระพุฒาจารย์ (โต พฺรหฺมรังสี) มีความมุ่งหมายและจุดประสงค์

เพื่อเผยแพร่เกียรติคุณของท่านในทางธรรมโดยตรง

มิได้มุ่งหวังให้ท่านผู้อ่านนับถือและศรัทธาด้วยความงมงาย อันจักให้หลงติดยึดในวัตถุมากเกินไป

หรือหวังความศักดิ์สิทธิ์และอภินิหารจากพระเครื่องที่แพร่หลายหลายอยู่ในขณะนี้

ท่านเจ้าประคุณ สมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต พฺรหฺมรังสี) ท่านต้องการให้ประชาชนมีการประพฤติธรรม และอยู่ใกล้ชิด

พระศาสนาให้มากที่สุด

พระเครื่องที่ท่านได้จัดทำขึ้นในสมัยที่ท่านยังมีชีวิตอยู่ ท่านทำด้วยมือของท่านเอง

และก็เพื่อมอบให้แก่ผู้สนิทชิดชอบ มิได้ผลิตกันมากมายดังเช่นทุกวันนี้

การจัดพิมพ์ครั้งนี้จึงมุ่งหมายประโยชน์ทางธรรมดดยตรง

ดังที่ท่านเจ้าประคุณสมเด็จพระพุมาจารย์(โต พฺรหฺมรังสี) ได้ปรารภเป็นปริศนาไว้ว่า

"เวลาขรัวโตทำดี ก็ว่าขรัวโตบ้า เวลาขรัวโตทำบ้า ก็หาว่าขรัวโตทำดี"

"ความจริง...ขรัวโตไม่ได้ศักดิ์สิทธิ์อะไร...

ธรรมะในขรัวโตต่างหาก ...ที่ศักดิ์สิทธิ์และคงกระพัน"

ปริศนาธรรมข้อนี้ถ้าท่านได้ไขปริศนาออกแล้ว ท่านจะพบว่า ท่านเจ้าประคุณสมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต พฺรหฺม รังสี)

ท่านเป็นพระอริยะโดยแท้

.....................................................

สารบัญ

ชาติกำเนิด

สู่กำแพงเพชร

ถวายพระอาจารย์แก้ว

พระครูใหญ่เมืองพิจิตร

ผลัดแผ่นดินใหม่

เข้าพิธีโกนจุก

ออกบรรพชา

ปะจระเข้

พระครูวัดเมืองไชยนาทบุรี

เข้าบางกอกศึกษาธรรม

เข้าเฝ้าเจ้าฟ้าเจ้าแผ่นดิน

พำนักวัดนิพพานาราม (วัดมหาธาตุฯ)

เข้าพิธีอุปสมบท

กลับกรุงเทพฯ

อยู่วัดนิพพานาราม (วัดมหาธาตุ)

เริ่มมีชื่อเสียง

เจ้าฟ้าอุปถัมภ์

มารดาถึงแก่กรรม

สมเด็จ ฯ โต หนี

เป็นพระธรรมกิตติ และเจ้าอาวาสวัดระฆังโฆสิตาราม

ปฐมสมโพธิ

เป็นนักเทศน์มีชื่อเสียง

ได้เลื่อมสมณศักดิ์เป็นพระเทพกวี

เวรระงับด้วยการไม่จองเวร

ขอฝากตัวด้วย

สัมมามัวรินกินน้ำชา

ถวายอดิเรก

เป็นสมเด็จพระพุมาจารย์

อะไรๆก็ถวายได้ แต่ผ้าเช็ดมือไม่ถวาย

ขรัวโตชอบเงิน

เทศน์ที่เมืองเขมร

ขอที่ดิน

พระโพธิสัตว์

ตั้งอุปัชฌาย์

หามดีๆ

อย่าอวดกล้ากับผี อย่าอวดดีกับตาย

หมดสนุก

กระต่ายตัวไหนดี

ได้สลึงเฟื้อง

หัวล้าน หัวเหลือง

ยถาอุตตริ สัพพีอุตตรอย

ความโกรธไม่ดีมีแต่เสีย

หลักดี

กลางดึก

อด อด อด

ใบ้หวย

ฉันข้าวกับหมูดิบ

เพลที่ไหน ฉันที่นั่น

กราบคัมภีร์

ถูกขับออกนอกประเทศ

เทียนสู้ลม

สุนัขไม่เห่า

ผจญทะเลบ้า

ปริศนาธรรมดับกิเลส

คุณความดีมีมาก

มืดจริงหนอ

ลืมโศก

เทศน์ ๑๒ นักษัตร

คนอื่นเขาก็มีแรง

เผชิญหน้านักปราชญ์

อุปมาพระนิพพาน

เลิกเทศน์เลิกสวด

พูดกับนกกา

ช่วยขโมย

ปราบแม่นาคพระโขนง

เที่ยวไปตามสบาย

มรณภาพ

สร้างวัดสร้างพระ

ชินบัญชรคาถา พร้อมคำแปล

ยอดพระกัณฑ์ไตรปิฎก (ต้นฉบับเดิม) พร้อมอานิสงส์

พุทธชัยมงคลคาถา พร้อมคำแปล

บทสวดพระอิติปิโสรัตนมาลา ๑๐๘ พระคาถาศักดิ์สิทธิ์

............................................

ปราบแม่นาคพระขโนง

ครั้นเมื่อนางนาคบ้านพระขโนง ตายทั้งกลม ปีศาจของนางนาคกำเริบ

เขาลือกันต่อมาว่า ปีศาจนางนาคมาเป็นรูปคน

ช่วยผัววิดน้ำเข้านาได้ จนทำให้ผู้ชายผู้ผัวมีเมียใหม่ไม่ได้ 

ปีศาจนางนาคเที่ยงรังควานหลอกหลอน

คนเดินเรือในคลองพระโขนงไม่ได้ ตั้งแต่เวลาเย็นตะวันรอนๆ

ลงไป ต้องแลเห็นปีศาจนางนาคเดินห่มสีบ้าง

โหนตัวบนต้นโพธิ์ต้นไทรบ้าง

พระสงฆ์ในวัดพระโขนงมันก็ล้อเล่น

จนกลางคืน พระภิกษุสามเณรต้องนอนรวมกัน

ถ้าปลีกไปนอนองค์เดียวเป็นต้องถูกปีศาจนางนาครบกวน

จนเสียงกร๊อกแกร๊กอื่นๆ ก็เหมาว่า เป็นปีศาจนางนาคไปหมด

นักเลงเที่ยวกลางคืนก็ต้องหยุดเซาลงเพราะกลัวปีศาจนางนาค

พวกหมอผีไปทำเป็นผู้วิเศษตั้งพิธีผูกมัดเรียก ภูติ มัน

มันก็เข้ามานั่งแลบลิ้นเหลือกตาเอาเจ้าหมอต้องเจ๊งมันมาหลายคน

พวกแย่งชิงล้วงลักปลอมเป็นนางนาคหลอกลวงเจ้าของบ้าน

เจ้าของบ้านกลัวนางนาคเลยมุดหัวเข้ามุ้ง

ขโมยเก็บเอาของไปสบาย

ค่ำลงก็ต้องล้อมต้องนั่งกองกันยันรุ่งก็มี

สมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต) ท่านรู้เหตุปีศาจนางนาคกำเริบเหลือมือหมอ

ท่านจึงลงไปค้างที่วัดมหาบุศย์ในคลองพระโขนง

พอค่ำท่านก็ไปนั่งอยู่ปากหลุม แล้วท่านเรียกนางนาคปีศาจขึ้นมาสนทนากัน

ฝ่ายปีศาจนางนาคก็ขึ้นมาพูดจาตกลงกันอย่างไรไม่ทราบ

ลงผลท้ายที่สุด ท่านได้เจาะเอากระดูกหน้าผากนางนาค ที่เขาฝังไว้มาได้ แล้วท่านมานั่งขัดเกลา

จนเป็นมัน ท่านนำขึ้นมาวัดระฆัง ท่านลงยันต์เป็นอักษรไว้ตลอด เจาะเป็นปั้นเหน่งคาดเอว

ไปไหนท่านก็เอาติดเอวไปด้วย ปีศาจพระโขนงก็หายกำเริบซาลง

เมื่อสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ม.ร.ว.เจริญ) ยังเป็นสามเณรอยู่ในกุฏิ สมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต)

นางนาคได้ออกมารบกวน ม.ร.ว. เณรๆ ก็ร้องฟ้องสมเด็จฯว่า

"สีกามากวนเขาเจ้าขา สีกามากวนเขา"

สมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต) ท่านร้องว่า "นางนาคเอ๊ย

อย่ารบกวนคุณเณรซี"

ปีศาจนั้นก็สงบไป นานๆ จึงออกมารบกวน

ครั้นท่านชรามากแล้ว ท่านจึงมอบปั้นเหน่งกระดูกหน้าผากนางนาคประทาน

ไว้กับหม่อมเจ้าพระพุทธบาทปิลันทน์มอบหม่อมราชวงศ์สามเณรเจริญ ให้ไว้อยู่กับหม่อมเจ้าพระพุทธบาทปิลันท์ด้วย

นานๆ นางนาคออกหยอกเจ้าหม่อมราชวงศ์สามเณรเจริญ หม่อมราชวงศ์สามเณรเจริญต้องร้องฟ้องหม่อมเจ้าพระพุทะบาทฯ

ต้องทรงกริ้วนางนาคว่า

"เป็นผู้หญิงยิงเรืออย่ามารบกวน คุณเณรจะดูหนังสือหนังหา"

เสร็จกริ้วก็เงียบไป

(เรื่องนี้สำหรับเจ้านายหม่อมราชวงศ์วังหลัง เล่าให้ฟัง)